ATENTU: Mi provas traduki miajn retpaĝojn senerare al Esperanto, sed mi certe ne parolas Esperanto perfekte. Do, se vi trovus tradukajn aŭ gramatikajn erarojn, bonvolu skribi al mi!
Seksa egala lingvo (2018-10-20)
Mi devas diri ion antaŭe: Mi tute ne kontraŭas egalrajtojn, kontraŭe, por mi estas tute normale, ke ĉiuj homoj havas la samajn rajtojn. Sed kelkfoje la egalrajteco estas iomete stranga. Ekzemple, se la leĝo diras, ke komisiulo pri egalaj ŝancoj devas esti virino. Aŭ kiam oni provas formuli tekstojn por ambaŭ viroj kaj virinoj. Kaj pri tio temas ĉi tiu teksto.
La problemo: La ekzistaj solvoj
En Germanujo ekzistas (kiel en aliaj landoj), viroj kaj virinoj. Por ambaŭ ekzistas
inajn kaj virajn vortojn por profesioj kaj similaj, ekzemple "der Arbeiter" (vira: la
laboristo) kaj "die Arbeiterin" (ina: la laboristino). Eksa oni uzis simple la genera,
vira formo, kiam oni parolas pri grupo aŭ maldifina sekso. Do, "die Arbeiter" povas
signifi ambaŭ viroj kaj virinoj. Tio ne pli estas politika korekta ĉitage, kaj diversaj
skribmaieroj estis kreitaj, kiuj eksplicite inkluzivis virinojn. Ĉi tiuj solvoj havas
ĉioj la saman problemon, ili fariĝas la tekston pli malbone legita kaj aspektas kiel
perfortado de la lingvo. Ankaŭ la antaŭskribitaj frazoj kiel "Por plibonigi la
legitebleco mi nur uzas la viras formon." estas nur unu terura helpsolvo.
La demando estas, kio oni povas skribi seksan egalan lingvon, kio estas legita kaj
malavantaĝas al neniu.
Pliaj problemoj
Sed atendu, tio ne estas la tuta problemo! Aktuale mi nur parolis pri la skriblingvo,
sed la problemo ekzistas ankaŭ ĉe la parolata lingvo.
Ĉu vi ankoraŭ konas la filmon "Das Leben des Brian" ("Life of Brian", "Vivo de Brian")?
Estas sceno en la filmo en kiu iu parolis antaŭ la Judean Populara Fronto (aŭ ĉu ĝi
estis la Popola Fronto de Judujo?) kaj unu viro ĉiam interrompis lin kaj kompletigis la
frazojn kun la ina formo de la vortoj. En la filmo tio estis tre amuza, sed se oni faras
tion en la reala vivo, la aŭskultantoj rapide estas agacita, mi certas!
Cetere homoj eltrovis antaŭ mallonga tempo, ke ne nur ekzistas viroj kaj virinoj,
sed ankaŭ kelkaj aferoj intere aŭ flanken. Por tiuj homoj nun ekzistas trian elekto
en formularoj apud "virina" kaj "ina": "diversa" aŭ "alia". Mi ne scias, kio vi pensas,
sed por mi "diversa" aŭ "alia" sonas ankaŭ malŝatita. Tiuj vortoj ankaŭ ne estas bonaj solvoj.
La solvo: Seksa neŭtrala lingvo
Ĉio ekzistanaj solvoj nur estas provizoraj solvoj por nia virdominata lingvo. Kion ni
vere bezonas, estus seksan neŭtralan lingvon, kio ne havas diversa artikoloj por viraj
kaj inaj vortoj kiel "der" aŭ "die". Sonas freneza? Ne, tio jam ekzistas, ekzemple la
anglan, ĉi tie nur ekzistas unu artikolo, "the".
Ke tuta popolo ŝanĝas la lingvon estas malfacila kaj nerealisma. Sed oni povus
estingi la vira kaj la ina artikolo kaj uzus nur "das" por singularo kaj "die" por
pluralo. Do nur ekzistus la singularo "das Arbeiter" (la laboristo) aŭ la vira formo "das
männliche Arbeiter" (la vira laboristo) kaj la virina formo "das weibliche Arbeiter" (la
virina laboristo). Kaj por pluralo oni uzus "die Arbeiter" (la laboristoj). Tio faciligus
lerni la germanan ege! Kaj tio estas ne granda ŝanĝo komparate al la ŝanĝo de la ortografio
lastatempe.
Vi ne kredas, ke tio okazos? Mi nur diras: "Atendu..." ;-)